Ας μιλήσουμε με λόγια απλά. Τι είναι αυτό που σε κάνει να θέλεις να πας σινεμά και να επιλέξεις ταινία; Αρχικά, το είδος. Η διάθεσή σου ορίζεται από το φιλμικό είδος. Γιατί θέλεις να ξέρεις τι θα δεις. Ανάλογα με την κινηματογραφική σου «παιδεία», σειρά προτεραιότητας έχουν μετά ο σκηνοθέτης και οι πρωταγωνιστές ενός φιλμ. Εάν σου είναι γνώριμη η φιλμογραφία τού σκηνοθέτη, θα πει πως είσαι λίγο καλύτερα «διαβασμένος», άρα υποψιάζεσαι και το ύφος της ταινίας που πρόκειται να παρακολουθήσεις. Εάν πας για τους «κράχτες» τού καστ, ρισκάρεις περισσότερο, προφανώς. Αλλά σε ένα… αμερικάνικο έργο, συνηθίζεις να αισθάνεσαι κάπως πιο… ασφαλής. Το αμερικανικό σινεμά έχει τον πρώτο ρόλο στη διασκέδαση, άλλωστε. Και αυτό δεν υποτιμά το περιεχόμενό του! Πάμε τώρα στην περίπτωση του «Έμφυτου Ελαττώματος» και, πριν το αντιμετωπίσουμε πιο αναλυτικά, ας το κρίνουμε υπό αυτές τις τρεις απλούστατες παραμέτρους. Αν πας να δεις την ταινία για το καστ και μόνο, θα εισπράξεις μια σκληρή ήττα. Αν πας για τον Πολ Τόμας Άντερσον, θα βιώσεις το τυπικό «what the fuck» αλλά με ένα φιλμ που μοιάζει περισσότερο με «ξενέρωμα» παρά με χαρμόσυνο ψυχεδελικό «τριπάκι» μέσα από τις αναθυμιάσεις τού «μπάφου». Και αυτά είναι τα καλύτερα πράγματα που είχα να πω για τούτο το… ελαττωματικό προϊόν! Διότι αν πηγαίνεις με προδιάθεση (ή αναζητήσεις) είδους, τότε μιλάμε για μια αρνητικότατη και επίπονη (σε διάρκεια) δοκιμασία, από την οποία ευκολότερα τρέπεσαι σε φυγή παρά υπομένεις μέχρι τέλους.
Για την ακρίβεια, το φιλμ του Άντερσον δεν είναι τόσο κακό (όσο το «The Master», ίσως). Απλά, δεν δηλώνει ποτέ ούτε τι ρόλο… βαράει ούτε και τι ακριβώς θέλει να σου πει το… στριφτό που ενδέχεται να κατανάλωνε σε υπερωρίες ο συγγραφέας του «Inherent Vice», Τόμας Πίντσον. Το βιβλίο, λέει, είχε τη φήμη του… αδύνατου να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη. Ε, άμα είχε τα αρχίδια ο σκηνοθέτης και υπεύθυνος της σεναριακής του διασκευής, ας έβρισκε τον τρόπο! Δυστυχώς, όμως, ο Άντερσον ουδόλως ενδιαφέρθηκε να βρει κάτι μέσα σε τούτο σενάριο, άρα… γιατί να το αναζητήσω εγώ και ο θεατής κατόπιν; Του Χάντερ Τόμσον την παράνοια της γραφής ούτε δίπλα από το… Λας Βέγκας δεν την πλησιάζει τούτος ο κουλός συρφετός από ντετεκτιβίστικο νουάρ και ψυχεδέλεια σεβεντίλας, που επί δυόμισι ώρες σου ξεπετάει χολιγουντιανούς αστέρες σε ρολάκια τα οποία αγωνίζονται να σου κρατήσουν την προσοχή. Να το πω πιο λιανά και αστεία; Φαντάσου να παρακολουθείς το «Chinatown» του Πολάνσκι και ξαφνικά να σταματάει ο Νίκολσον την πλοκή, να πετάει ατάκα τύπου «Φιλαράκι, θα καπνίσουμε τίποτα;» κι ύστερα… να πηγαίνουν όλα «στην ακρογιαλιά»! Ένα από τα βασικά ελαττώματα που «καρφώνουν» εξαρχής τον Άντερσον είναι η «ανάγνωση» του βιβλίου με φωνή off, που όντως σε βγάζει… off ή σε κάνει να αισθάνεσαι πως το να διαβάσεις το «Inherent Vice» θα είναι σίγουρα πιο ξεκούραστο. Διότι μαζί με τη φωνή - αφηγήτρια, συνυπάρχουν στα ώτα σου ο ασταμάτητος διάλογος (για πρόσωπα και καταστάσεις που σταδιακά αυτο-ακυρώνονται και μετατρέπουν την εξέλιξη της πλοκής σε άθλο παρακολούθησης) αλλά και ένας out of tune αχταρμάς από τραγούδια της περιόδου και τις original συνθέσεις του Τζόνι Γκρίνγουντ (για τη λάθος ταινία), που θα σε κάνουν να θελήσεις να… σπουδάσεις sound mixing!
Μέσα σε όλο αυτό το μαστούρωμα του α λα Φίλιπ Μάρλοου ήρωα, διακρίνεις μια κριτική επάνω στο χάσιμο (με διπλή έννοια) της επαναστατικότητας των τελών του ’60 και την τρομακτική διακλάδωση του συστήματος και των μυστικών υπηρεσιών που καταπλάκωσαν την αμφισβήτηση ή, ακόμη χειρότερα, την παγίδευσαν προς τον mainstream συντηρητισμό με «μαγικό αυλό» κάθε μορφή ουσιών ή «θεραπειών». Πέραν του κεντρικού χαρακτήρα τού «Ντοκ» Σπορτέλο (ο Χοακίν Φίνιξ περιέργως προσγειωμένος σε ένα πιο φυσικό παίξιμο) όμως, όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα κινούνται (και εξαφανίζονται) ως δορυφόροι, αναμειγνύοντας το μεγάλο κεφάλαιο, την εμπορία ναρκωτικών, το FBI και τη CIA, τους Μαύρους Πάνθηρες, τον φασισμό, το σεξ και ό,τι άλλο θες σε σύμβολα, για να χαθούν σε… σύννεφα καπνού, λες και αποτελούσαν απλά cameos αναγνωρίσιμων αστέρων. Ξεχωρίζει μονάχα η Κάθριν Γουότερστον, η οποία εμφανίζεται σαν «φάντασμα» (ως ηρωίδα θα μπορούσε όντως να αποτελεί «στοιχειό» στη φαντασία του Σπορτέλο) από τα seventies, σχεδόν λες και ο Άντερσον έκανε ένα ταξίδι στον χρόνο και την έφερε μαζί του από τα τότε, κυριολεκτικά!
Σε αυτή την… επική διάρκεια, φυσικά και υπάρχουν στιγμές που σε κρατάνε, όμως αποτελούν μεμονωμένες σκηνές που όπως κι αν τις «μοντάρεις» στο μυαλό σου, δεν αρκούν για να μην θεωρήσεις… ελάττωμα ολόκληρο το φιλμ. Ειδικά κάποιες μακρόσυρτες σκηνές διαλόγου σε two-shot setups εξαντλούν πραγματικά, αφού η κουβέντα που γίνεται μεταξύ των δύο προσώπων αφορά μια πλοκή την οποία έχεις… ξεχάσει προ πολλού. Κρίμα για την εξαιρετική δουλειά που έχει γίνει στη σκηνογραφία και τα κοστούμια (που προτάθηκαν για Όσκαρ), από τις πιο πιστές που έχουμε δει σε χρώμα της συγκεκριμένης περιόδου εδώ και χρόνια. Για τον ίδιο τον Πολ Τόμας Άντερσον δεν θα έλεγα το ίδιο. Είναι σαφές ότι τα πάντα στο φιλμ έχουν γίνει σκόπιμα. Και φανερώνουν ένα «κουσούρι» που ωριμάζει μέσα του: την απόσταση που παίρνει μορφικά το σινεμά του από την πλευρά / θέση του θεατή. Αν το «Έμφυτο Ελάττωμα» αποτελούσε ένα επιτυχημένο δείγμα stoner σινεμά, θα του έδινα ένα μικρό δίκιο. Αλλά ούτε κι έτσι σου κάνει «κεφάλι»…
Tου Ηλία Φραγκούλη σε συνεργασία με το freecinema.gr
Διαβάστε ακόμη το review του Δημήτρη Δημητρακόπουλου για το Inherent Vice (Βαθμολογία 10/10)
Βρείτε το freecinema.gr στο facebook
Τοσο κακο δεν νομιζω να ειναι...εννοειται θα το δω...εδω εχω δει αλλα και αλλα "καμμενα" :)
Ο ενας δινει 1 στα 10 και ο αλλος 10 στα δεκα διαβαστε και τα 2 review για να καταλαβετε την διαφορετικη προσεγγιση
Όπως το λέει ο dawnstar είναι. Στο ίδιο site, ο ένας δίνει 1 κι ο άλλος 10.
Πάντως, στο metacritic έχει πάει καλά από βαθμολογίες. Το ίδιο και στο rotten tomatoes. Προσωπικά μου είχε τραβήξει την προσοχή από το trailer και λίγο ξενέρωσα όταν είδα τον άσσο και διάβασα το κείμενο. Ωστόσο, τελικά μάλλον δεν είναι και τόσο μαύρα τα πράγματα.
φραγκουλη εχεις ταλεντο, κανε κριτικη σε καμια μπουγατσα καλυτερα....
Στην παρουσιαση των ταινιων της εβδομαδας μου αρεσε πολυ το τρελιαρικο trailer της ταινιας και βλεποντας την βαθμολογια ειπα μα επεσα τοσο εξω;και μετα ειδα την βαθμολογια του Δημητρακοπουλου. :Ρ
Ανυπόφορο ήταν. Καλά κρασά!
Και στο Birdman ασο και την καταευχαριστηθηκα και εδω κατι παρομοιο πιστευω οτι θα γινει :P